Ticaret

Star InactiveStar InactiveStar InactiveStar InactiveStar Inactive

ABD’de gayrımenkule yatırım yapmak isteyenler başlıca şu opsiyonlara sahiptir.

  • Apartman binaları (5 veya daha fazla üniteye sahip binalar.)
  • Karışık kullanımlı binalar (alt katı dükkan, üzeri oturuma müsait apartmanlar.)
  • Ofis binaları.
  • Alışveriş merkezleri (Büyük veya küçük ölçekli yatırım gerektirir)
  • Otel ve motel benzeri yatırımlar.
  • Finansmanla alınabilecek bir ya da maksimum dört bağımsız uniteli konutlar.

ABD’de beş veya daha fazla üniteye sahip evler ticari kredilerle satılıyor. “Family house” ya da “condomium” olarak satışa sunulan konutlar ise bireysel mesken kredileri ile satılıyor. Emlak uzmanları, yatırımcılara en az beş ya da daha fazla üniteye sahip apartman binalarına yatırım yapmalarını tavsiye ediyorlar. Nedeni ise bu binaların kağıt üzerinde gelir gideri yüzde 90 oranında ispatlanabiliyor. Yatırımcının yanılmasına imkan bırakmayacak şekilde, her şey kağıt üzerinde belli. Ne kadar vergi verir, onarıma ne kadar harcar, ne kadar kira geliri olur, hepsi kağıt üzerinde ispatlanır durumda olması. Binaların “Cap Rate” diye tabir edilen - eğer gayrımenkulu nakit parayla alsaydınız, bir yılda size getirisi ne olurdu- değerlerle satışa çıkarıldığını ve her eyaletin, her semtinde bu Cap Rate’lerin değişebilyor. New Jersey’de bu oran yüzde %7-%9, New York’ta ise yüzde %5-%7 arasında değişiyor.

Yapılan yatırımı 10-15 senede geri ödeyen binalardan bulmak ve belli bir oranda ön ödeme ile finansman kullanmak sureti ile bu binaları satın alma ve geliri ile finansman giderlerini karşılamak, özellikle kriz sürecinde bile çok kullanılan bir yöntem. En az beş, ideali 10 yıllık yatırım için uygun olan apartman binalarından, New York ve New Jersey’nin kuzeyinde rastlamak mümkün. Bu binaların içindeki ünitelere ayrı ayrı tapu da çıkartılabiliyor. 

Condominium denilen ve Türkiye’deki kat mülkiyetine benzeyen mulkiyet türünde, dairelere bağımsız tapu çıkartabilmek için, binanın en az 3 ailenin yaşayabileceği bir bina olması şartı aranıyor.

Star InactiveStar InactiveStar InactiveStar InactiveStar Inactive

Şirketin kuruluş aşamasında dikkatle düşünülmesi gereken konular genel olarak; maliyet konuları, vergi kolaylıkları, kuruluş masrafları, hissedarların kişisel sorumluluklarının sınırlandırılması, şirketin planlanan şekilde büyümesi ve finansmanı açısından şirket türünün uygunluğu, hisselerin devredilebilirliği ve likidite değerlendirmeleridir. Yabancı yatırımcılarımıza uygun olabilecek şirket türleri şunlardır:

A. Adi şirket (“Inc.” veya “Corp.”)
Adi şirket, hissedarlarından bağımsız bir varlığa sahip, yapı olarak diğer şirket oluşumlarına göre genellikle daha karmaşık ve kurulması da belli bir masrafı gerektiren  bir şirket türüdür. Şirketi, hissedarların toplam sayısının çoğunluğu değil, en fazla hisseye sahip olan kişi/ kişiler yönetir. Hisselerin kontrolünü elinde bulunduran veya hisselerin % 51’ine sahip olan kişi veya grup prensip olarak, şirket ile ilgili kararları alabilir. Yönetim yetkisi, düzenli olarak yapılan yönetim kurulu toplantıları ve genel kurul vasıtasıyla kullanılınır. Yönetim kurulunda alınan kararları belgelemek için kayıt tutulması gerekir. Küçük şirketlerin yönetimi daha gayriresmi olabilir, ancak bu kayıt tutma ihtiyacını tamamen ortadan kaldırmaz.

Adi şirketlerdeki menfaatler, aksine bir mutabakat olmadığı takdirde, başkalarına serbestçe transfer edilebilinir. Adi şirketin hissedarlarının sorumlulukları da sınırlıdır. Fakat “şirket peçesinin” kaldırıldığı istisnalar da vardır. Bu durum tipik olarak, hissedarların şirket ve kişisel fonlarını birbirine karıştırdığı, elemanların mahsuplarının veya satış vergilerinin ödenmediği şirketlerde meydana gelir. Bunlara ek olarak; şirketin alacaklıları, şirketin yeterli sermayesi yoksa, mahkemeden “peçenin kaldırılmasını” isteyebilir.  Böylece hissedarların şirket borçlarından şahsi sorumlulukları söz konusu olur.

Adi şirketlerin işlemleri de oldukça biçimseldir. Önce hissedarlar yöneticileri seçer, yöneticiler şirketin politikasını belirler ve daha sonrada şirketin faaliyetlerini yerine getirecek memurları (Icra Kurulunu) tayin ederler.

ADİ ŞİRKET FORMATININ AVANTAJLARI NELERDİR?
1. Hisse sahiplerinin sorumlulukları, hisseleriyle sınırlıdır;
2. Şirketin tüzel kişi statüsünün sürekli devam etmesi (örneğin; bir hissedarın vefatı şirketin varlığını sona erdirmez);
3. Menfaatlerin ve hisselerin kolayca devredilmesi;
4. Şirketin kendi adına mülk edinebilmesi;
5. Sermaye katkı şeklinin esnek olması;
6. Şirket ilave hisseler çıkarmak suretiyle firmaya ek sermaye de getirebilir.

ŞİRKET FORMATININ DEZAVANTAJLARI
Şirketin yönetim prosedürü çok resmi olup, kar üzerinden çifte vergilendirme söz konusudur.

B. SINIRLI SORUMLU ŞİRKETLER (“LLC”):
Bu şirket formatı ise son derece esnektir. Prensip olarak, şirket sahiplerinin sınırlı sorumluluğu vardır. İşletme anlaşmasına bağlı olarak, adi şirket gibi merkezi bir yönetimi olabilir veya ortaklık gibi desantralize olabilir.

Eyaletlere göre şirketin kuruluşu için ek prosedürler gerekebilir. Örneğin; New York’da, LLC kuruluşunun birbirini izleyen altı hafta boyunca her hafta, iki ayrı gazetede yayınlanması gerekir (bu şart, şu anda New York’da derdest olan bir davanın konusudur).

LLC’lerde de tıpkı, adi şirketlerde olduğu gibi, sermaye olarak; nakit, malvarlığı veya hizmet konulabilir.

SINIRLI SORUMLU ŞİRKET FORMATININ AVANTAJLARI
1. Sınırlı sorumlu şirketlerde, adı üzerinde, ortakların sorumlulukları sınırlıdır. Diğer bir ifade ile; şirket sahipleri, prensip olarak, sınırlı sorumlu şirketin borç ve yükümlülüklerinden şahsen sorumlu değildirler (bu yönüyle adi şirket ile LLC arasında herhangi bir fark yoktur);
2. Şirket karlarının çifte vergilendirilmesi sözkonusu değildir (bu LLC’nin en önemli özelliğidir);
3. Yönetimi esnektir – merkezi ve resmi olabileceği gibi, desantralize ve gayriresmi de olabilir.

SINIRLI SORUMLU ŞİRKET FORMATININ DEZAVANTAJLARI
1. Şirketin sınırlı sorumlu şirket muamelesi görebilmesi için, şirket faaliyetlerinin teknik olarak yakından izlenmesi gereklidir;
2. Bu şirket türü nisbeten yeni olduğu için “şirket peçesinin” kaldırılması konusunda, azınlık hissedarların hakları ve sınırlı sorumlu şirket menfaatlerinin ne zaman menkul değer olarak kabul edileceği konularında içtihat kararları azdır;
3. Bazı eyaletlerde “sınırlı sorumlu şirket formatı” ve “hissedarların sorumluluklarının sınırlı olması”  kabul edilmemektedir.

(*)Kaynak: Karaahmetoglu & Luz Law Firm, PLLC
* Kaynak: Karaahmetoglu & Luz Law Firm, PLLC

Star InactiveStar InactiveStar InactiveStar InactiveStar Inactive

Makul sayılabilecek yani 300 ile 1 milyon dolar arasında bir meblağ ile yatırımı düşünen Türk işadamlarının Amerika Birleşik Devletleri’nde tercih ettikler yatırımlardan ilk akla gelenler benzin istasyonu, restoran, gurme market, franchising’i olan bir fast food zincirin şubesi olma gibi seçenekler sıralanabilir.

Özellikle New York, New Jersey ve Pennsylvania eyaletlerinde Türklerin ağırlıklı olarak yatırım yaptıkları sektörlerin başında benzin istasyonu gelmektedir. New Jersey eyaletinde sayıları 50’ye ulaşan Exxon gaz istasyonu sahibi olan Türk işadamları mevcutken, 1980 ve 1990’larda populer olan benzin istasyonu işletmeciliği eski popularitesini kaybetmeye başlamıştır. Benzin fiyatlarından çok cüzzi karlar elde eden işletmeciler, eskisi kadar yüksek karlılıkla çalışamamaktan şikâyetçiler.

Türklerin tercih ettiği bir başka yatırım türü de restoran işletmeciliği denilebilir. Amerika Birleşik Devletleri bu anlamda hala bakir bir pazar sayılabilir. Amerika Birleşik Devletleri’nde restoran işletmeciliği çok ciddi bir iş koludur. İşini oturtan girişimciler bu işinden kazandıkları ile başka sektörlere girecek kadar kapital biriktirme imkanına da kavuşur. Ancak en önemli unsur lokasyon ve müşteri memnuniyetidir. New York City’de sadece Manhhattan olarak adlandırılan adada 50’ye yakın Türk restoranı faaliyet gösterirken, Amerika Birleşik Devletleri’nin pek çok bölgesi henüz Türk mutfağı ile tanışmamıştır. Bu konuda İtalyanlar ve Yunanlar hayli mesafe kat etmiş. ABD’deki restoran işini ele geçirmişlerdir.

Restoran endüstrisinin büyüklüğüne örnek olması açısından, New York City’de faaliyet gösteren The Del Frisco's Double Eagle Steak House 2008 yılında 35 milyon dolar ciro yaptığını, 470 kişilik mekanda kişi başı ortalama 135 dolar ödüyor. Restoranda çalışan iyi bir garson yıllık 100 bin dolar kazanıyor.

Dallas merkezli Lone Star Funds’un sahibi olduğu New York City’deki restorandan başka 26 restoranı daha bulunuyor. Grubun toplam yıllık cirosu 175 milyon dolar civarında. (*) Forbes Magazine, 21 Eylül 2009)

Tabii açacağınız restoranın yılda 35 milyon dolar iş yapmasını hayal etmeyin. Sadece sektörün büyüklüğünü görmeniz açısından çarpıcı bir örnek. Restoran işine endüstriyel bir boyut kazandıran Türk girişimcilerin sayısı her geçen gün artmaktadır.

Star InactiveStar InactiveStar InactiveStar InactiveStar Inactive

Türkiye’den bir yatırımcı olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde yatırım yapmak istiyorsanız mutlaka bildiğiniz işe bağlı kalarak yatırım yapın. Eğer tekstili biliyorsanız tekstile, gıdayı biliyorsanız gıda sektörüne yatırım yapın. Eğer cash paranız varsa ve emlak sektöründe deneyimli iseniz, emlak sektörüne yatırım yapın.

Parayı yatırıp işin başında durmayacaksanız, mutlak süretle güvenilir birini bulun. Eğer yaptığınız yatırımın heba olmasını istemiyorsanız, denetimini sıkı tutun. Türkiye’de size gider olmayacak pek çok kalemin gider olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde karşınıza çıkacağını bilin.  

Hemen bir ofis tutup içini döşeyip bir sekreter alıp yola çıkmadan önce gerekirse, evden çalışabileceğiniz bir düzen kurun. Ofis, eleman, vergi gibi yüklerin altına bir an önce girmeyin. Önce pazarın bir kokusunu almayı deneyin. Amerika Birleşik Devletleri’nin 50 eyaletten oluştuğunu, iş yapma niyeti ile geldiğinizde bir ülkeden ziyade bir kıtaya geldiğinizi unutmayın.

Nasıl ki Almanya’da iş yapmak ile Avrupa Birliği genelinde iş yapmak aynı değilse, Amerika Birleşik Devletleri’nin bir eyaletinde iş yapmakla genelinde iş yapmak aynı değildir. Bazı sektörlerin tercih ettiği şehirler ve eyaletler vardır. Doğaltaş ve mermer sektörü en çok gelişimini Florida, California gibi yılın büyük bölümü sıcak geçen eyaletlerde sağlarken, halı için Georgia eyaletini, mobilya için North Carolina, nano teknolojisi için New York Eyaleti’nin kuzeyini, teknoloji için Silicon Vadisi’nin bulunduğu San Francisco’yu seçmeniz gerekebilir.

Amerikalıların damak tadı, tüketim alışkanlıkları ve harcama eğilimlerini araştırmadan yatırıma girmekten kaçının.

Star InactiveStar InactiveStar InactiveStar InactiveStar Inactive
  • Deneyimi olan bir avukat bulun. Her sektörden azar azar bilgi ve deneyimi olan avukatlık büroları yerine, işinde uzman olanları seçin.
  • Kendi ülkenizdeki iş yapma alışkanlıklarınızı bir kenara bırakarak, ABD’deki sistemi öğrenmeye ve anlamaya çalışın. Sistemin farklı işlediğini bilin.
  • Kültürel farklılıkların iş hayatına da yansıdığını unutmayın.
  • ABD’de iş hayatının değişmez parçaları muhasebeciler ve avukatlardır. Kendi ülkenizde bu böyle olmasa bile.
  • ABD’nin 50 ayrı eyaletten oluşan bir ülke olduğunu ve gerektiğinde her eyalet için başka bir avukatla görüşmek zorunda kalacağınızı bilin. Network’ü iyi olan avukat bürolarını seçin.


AMERİKA’DA İŞ YAPMAYA BAŞLAMADAN YAPMANIZ GEREKENLER NELERDİR?

  • Kime mal sattığınızı iyi araştırın. İyi bir şirket mi, borçlarını ödemeye sadık mı? Piyasada kötü bir namı var mı?
  • Müşterinizle birebir tanışın. Kiminle iş yaptığınızı bizzat görün.
  • Referanslarını sorun.
  • İş yaptığınız şirket hakkında daha önce dava açılmış mı haklarında onu araştırın.
  • Pazarı iyi bilmediğinizden yararlanmaya kalkan şirketler olabilir bunu önlemek için pazarla ilgili araştırma yapın.
  • Sabırlı olun. İyi bir işadamının ABD’de başarılı olmaması için hiçbir neden yoktur.


* ABD’deki ilk ve tek Türk dergisi TURKOFAMERICA’nın Ocak 2009 tarihinde yayımlanan 31. sayısında  Avukat Barbaros Karaahmetoğlu ile yapılan söyleşiden alıntı yapılmıştır.

Facebook

Youtube