Cemil Ozyurt - Tüm dünyada en çok tanınan Türk hamamı bundan tam 150 yıl önce, 3 Ekim 1863'te su tedavi uzmanı Charles Shepard tarafından Brooklyn Heights Columbia Street'te 63 numaralı binada açıldı. 1867'de erkekler hamamı yine aynı caddede 65 numaralı binada hizmete geçince, ilk mekan kadınlar hamamına çevrildi. Bugün Manhattan olarak bilinen New York City'deki ilk Türk hamamı ise olarak 1865 yılında 13 Laight Street'te Dr. Martin L. Holbrook, Dr A.L. Wood ve Dr Eli P. Miller tarafından açıldı. Dr. Shepard mevcut su tedavisi yaptığı senaturyuma eklediği Türk hamamı bölümü ile ABD'de yeni bir konseptin ilk uygulayıcısı oldu. Normalde aynı binayı 1861 yılında hizmete açmıştı. Malcolm Shifrin tarafından yapılan araştırmaya göre, ilk açıldığı dönemde sabahları kadınlara öğleden sonra ve akşamları erkeklere ayrılan hamam, açıldıktan sonra yoğun ilgiyle karşılaştı.
1859 yılında İrlanda'da açılan bir Türk hamamı ilgili haberi okuduktan sonra aynı fikri Amerika'da hayata geçirmek isteyen Shepard, Birleşik Krallık sınırları içindeki Victorian sitili ile hamam olarak inşaa edilen binaların aksine var olan üç katlı bir binayı hamama çevirmeyi tercih etti.
Açıldıktan 10 ay sonra genişletme çalışmaları için kapanan hamam, 1866'da tekrar renovasyona girdi. Shepard, yaptığı son yeniliklerden önce Türk hamamlarını incelemek için İngiltere, İrlanda ve İstanbul'a gitti. Açılış töreninin yapıldığı 3 Nisan 1867'de yeni mekanını ''Hammam'' olarak tanıttı.
1865'ten itibaren New York'ta yedi ayrı hamam açıldı. Bunlardan ikisi Brooklyn'deydi. Shepard'ın hamamının uzun süre Brooklyn'de rakibi olmadı. Columbia Heights'ta açılan hamamın bulunduğu caddenin adı Columbia Street, kapı numaraları 81-85 değiştirilmesi işleri biraz etkiledi.
Shepard, 17 Nisan 1880 yılına kadar ciddi bir rekabet yaşamadı. Manhattan'da 32 Clinton Street'te Dr. A. L. Wood tarafından Brooklyn Turkish Bath Company adıyla yeni bir hamam açılana kadar.
Manhattan'da çalışanların iş sonrası Brooklyn yerine Manhattan'daki hamamlara gitmesi Shepard'ın işlerini etkileyince fiyatını 1 dolara düşürdü. 6 kez gelene de bir adet bedava giriş hakkı verdi.
Türk hamamları arasındaki rekabet servis kalitesini artırdı. 1880'da Shepard hamama kütüphane, giyinme odaları ve yüzme havuzu ekletti. Dr. Shepard, Türk Hamamların Romatizma Tedavisi üzerine 1892 yılında bir kitap da yazdı.
Türk hamamının Amerika'da tanıtan öncülerden biri olan Dr. Shepard, Brooklyn'de kamu tarafından halka açık beş hamamın açılışına vesile oldu. Amerika'daki ilk Türk hamamı olan Dr. Shepard'ın hamamı 1913 yılına kadar açık kaldı. (Fotoğraflar için kaynak: www.victorianturkishbath.org )
