Türkiye Araştırmalar Merkezi Vakfı eski Direktörü, Türk Alman Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı (TAVAK) Başkanı Prof. Dr. Faruk Şen´in Avrupa Birliğinde yaşayan Türklere ilişkin sayısal veriler ve yazarın Almanya’da uzun yıllar biriktirdiği tecrübeler ışığında hazırladığı "Euro-Türkler: Avrupa´da Türk Varlığı ve Geleceği" adlı kitabı Günizi Yayıncılık tarafından çıkarıldı. Prof. Şen’in kaleminden Avrupa’daki Türkler ile ilgili çarpıcı bilgileri TurkAvenue derledi. Avrupa Birliği’nin 27 ülkesinde 5.2 milyon Türk yaşıyor.
Bu kitlenin takriben 1 milyonluk kısmını, AB’ye üye olan, Bulgaristan’da ve Romanya’da yaşayan Türk kökenli azınlıklar oluştururken, diğer kısmını ise 1961’den sonra bugünkü AB üyesi ülkelerine giden göçmenler oluşturuyor. 5.2 milyonluk nüfus Danimarka nüfusuna yakın. Baltık Cumhuriyetleri’nin toplam sayısının neredeyse iki katı. Avrupalı Türkler, Avrupa Birliği’nin 28. üye ülkesi konumunda. Nüfus büyüklüğü sırasına bakıldığında AB’deki Türk nüfusu, birliğin 19. ülkesi konumuna karşılık geliyor.
AB ülkelerinde yaşayan Türkiye kökenli göçmenin % 42,1’i yaşadığı ülkenin vatandaşı. Sayıları 1 milyon 777 bin kişiye tekabül eden AB vatandaşı Türklerin nüfusu, Güney Kıbrıs, Malta ve Lüksemburg´un nüfusları toplamına eşit. 1 milyon 777 bin kişilik nüfusun 625 bin kişilik dilimini ise çifte vatandaşlar teşkil ediyor.
EKONOMİK GÜÇ
İşçi şirketlerinin başarısız olduğunu farkettikten sonra 1986 yılından itibaren Euro-Türkler ev ve iş yeri sahibi olma isteklerini gerçekleştirmeye başladılar. Avrupa’nın bir çok kentinde Türk girişimci dendiğinde akla gelen pek çok başarılı isim gelmekte. Vural Öger, Ali Akkanat, Ahmet Aydın, Hulisi Bayam, Ahmet ve Dicle Fırat, Aydın Yardımcı, Hilmi Selçuk, Gülcan Ayvalık, Mehmet Çoban, Kadir Uğur, Müslüm Balaban ve Bekir Akman alanlarında başarılarıyla kendilerinden söz ettiren iş adamları.
Türk girişimcilerinin sayıları 2006 yılı sonunda Almanya’da 70 bin’e yaklaştı. Bulgaristan’ın ve Romanya’nın tam üye olması ve bu ülkelerde iş yapan Türk insanlarının da ilave edilmesiyle birlikte Türk girişimcilerinin toplam sayısı 107 bin sınırını aşıyor.
ALMANYA’DA 68.300 GİRİŞİMCİ
Almanya´daki Türk kökenli nüfus arasında 1990´lı yıllarda kendi işletmelerini kurma yönünde bir dinamik gelişti. Türk kökenli girişimciler, ülkede yaşayan en büyük etnik girişimci grubu olarak, Almanya´daki etnik ekonominin dinamosu işlevini görüyorlar.
Serbest çalışan Türklerin sayısı 2006 yılının Kasım-Aralık aylarında 68.300´e ulaştı. Bir önceki yıl 64.600 olan sayıdaki büyüme oranı % 5,7´ye tekabül ediyor. Her 10 Türk ailesinden biri, geçimini serbest çalışma yoluyla sağlıyor.
31,6 MİLYAR EURO CİRO
Bugün Almanya´nın büyük kentlerinde ticaret, gastronomi, zanaatkarlık veya hizmet sektöründe faaliyet gösteren bir Türk’ün mal ve hizmet satışı yapmadığı bir semt hemen hemen yok gibi. Almanya´da faaliyet gösteren 68.300 Türk girişimcinin toplam yıllık ciroları 31,6 Milyar Euro´yu buluyor. Ortalama yıllık ciroları 462.000 Euro olan işletmelerin büyük bölümünü aile işletmeleri teşkil ediyor. Almanya´daki Türk girişimcileri, 2006 yılında işletme başına ortalama 112.500 Euro´luk yatırım miktarına ve toplamda 7,7 milyar Euro yatırım hacmine erişti.
HER SEKTÖRDELER
Türk kökenli girişimcilerin gerçekliği ile kamuoyundaki imajları arasında büyük bir uçurum göze çarpıyor. Kamuoyunca döner büfesi sahibi veya manav olarak algılanan Türk girişimcilerin son yıllardaki dinamik gelişimi bu algılamanın tam tersi. Küçük büfeler restaurantlara, dönerciler büyük imalathanelere, uçak bileti satıcıları hizmet içeriği geniş seyahat acentelerine dönüştü.
TAM tarafından düzenlenen anketten elde edilen verilere göre, Almanya´daki Türk kökenli girişimcilerin yaş ortalaması 37,8. Yaklaşık % 43,5´i Alman vatandaşlığına sahip. Ortalama oturum süresi 23,6 yıl. Çoğunluğu erkeklerden oluşuyor. Bunun yanında, kadın girişimci sayısı artıyor. Kadın girişimci oranı mevcut durumda % 24,2. Girişimcilerin % 75´i bir meslek diplomasına sahip.
AB’DE TÜRK GİRİŞİMCİLER
AB´deki Türk girişimcilerin büyük bölümü (% 68) Almanya´da yaşıyor. Bunun ardından Fransa ve Hollanda geliyor. 1996´dan 2006´ya kadar geçen 10 yıllık dönemde, Türk işletmelerinin yatırım hacimleri 5,6 milyar Euro´dan 10,9 milyar Euro´ya yükseldi. 1996´da elde edilen 21,8 milyar Euro’luk ciro, 2006 itibariyle 43,9 milyar Euro´ya ulaştı. Büyümeye paralel olarak, istihdam edilen personel sayılarında da yükselme oldu. 1996´da 232.000 olan çalışan sayısı, bugün 474.000 seviyesinde.
2007 başında AB´ye katılan Bulgaristan ve Romanya´daki Türk nüfus da göz önüne alındığında, ilgili sayılara 23.500 Türk kökenli girişimci daha ekleniyor. Bu şekilde AB genelinde Türk kökenli girişimci sayıları 124.500´e ulaşmış oluyor.
GAYRIMENKULE HÜCUM
“Türkiye’de yabancılar ev alsınlar mı, almasınlar mı?” tartışması yapılırken, sadece AB sınırları içerisinde 260 binin üzerinde Türk’ün kendi başına bir ev, kat veya toprak sahibi.
Yani Euro-Türk hanelerinin yüzde 25’ten fazlası artık kendi konutunda oturuyor ve büyük bir çoğunluğu da aldıkları eski binaları tamir ederek bunlara kiracı buluyor. 2006 yılı başında Avrupa’da konut sahibi olan Türk hanelerinin sayısı 255 bin sınırını geçerken, 2007 yılı başında bu sayı 280 bin sınırını zorluyor.
Konut sahipliğinde en büyük gelişmeyi Almanya gösteriyor. Almanya’da yaşayan Türklerin 203 bini 2006 yılı sonuna kadar konut sahibi oldu. Türk hanelerinde toplam net emlak serveti 9,7 milyar Euro civarında. Türklerin AB genelindeki net emlak serveti ise 12,2 milyar Euro. Almanya’daki hanelerin toplam brüt emlak serveti 3,9 trilyon Euro ve net emlak serveti ise 2,9 trilyon Euro.
LOBİ
Bugün yalnız Almanya’da 2300’ün üzerinde cami derneği faaliyette bulunurken, tüm AB üyesi ülkelerde yaşayan Euro-Türkler’in oluşturdukları dernek sayısı 4 bini geçiyor. Avrupalı Türkler politik alanda hayli ilerlemiş durumda. Almanya başta olmak üzere pek çok siyasi partide Türk kökenli göçmenlerin aktif siyasi yaşama katılıyor.
Resmi rakamlar Türkiye´nin dünyadaki 70 ülkeye 130 bin dolayında öğrenci gönderdiğini gösteriyor. Almanya’da ise %95’i göçmen kökenli insanların çocukları olmak üzere 36 bin Türk genci yüksek öğrenim görüyor.
SONUÇ
AB’de evlilik ve nüfus artışı çerçevesinde Türk nüfusu her yıl 150-180 bin arasında artıyor. Aynı zamanda ölümler de çoğalıyor. Avrupa’daki Euro-Türkler’in nüfusu, büyük ve olağanüstü değişimler olmazsa, 2023 yılında Yunanistan nüfusunu biraz geçerek 10 milyon sınırına varacak.
10 milyon Euro-Türk’ün yaşayacağı Avrupa, 1 Ocak 2014 yılından itibaren Türkiye’yi AB’nin bir parçası halinde görecek mi? İlk başlarda çok olumlu olarak yaklaştığım bu gelişmenin pek ortaya çıkmayacağından hareket edebiliriz. Avrupa’nın tutucu yapısı, kendi içindeki çelişkileri, İslam düşmanlığı ve kaynakların yavaş yavaş tüketilmiş olması Avrupa’yı Türkiye için cazibe merkezi olmaktan çıkaracaktır. AB’de Türkiye’yi almama konusunda yeni bir gerekçe bulacaktır. Bu nedenle Türkiye’nin AB ile olan ilişkisini her zaman Euro-Türkler yönlendirecektir ve Türkiye’de belki Çin, Hindistan gibi yeni bir güçlü dev olarak Avrupa Birliği sınırında varlığını başarıyla sürdüren ve AB’ne kafa tutabilen bir ülke konumuna gelecektir.
Sayılarla AB-15 Ülkelerinde Türk Girişimcilerin Gelişimi (2006)
Gösterge 1996 2001 2006
Girişimci Sayısı 56.500 81.000 101.000
İşletme Başına Ortalama Yatırım (€) 99.500 109.000 108.000
Toplam Yatırım Hacmi (milyar €) 5,6 8,8 10,9
İşletme Başına Ortalama Ciro (€) 386.500 430.800 435.000
Yıllık Toplam Ciro (milyar €) 21,8 34,9 43,9
İşletme Başına Çalışan Sayısı 4,1 5,0 4,7
Toplam İstihdam 232.000 405.000 474.000
Kaynak: Türkiye Araştırmalar Merkezi, Essen 2007
