Ertan Turhan-Istanbul-Google’ın Yeni Oyuncağı Chromebook ile Hard Disksiz Laptop...
Geçtiğimiz yıl Google, gösterişli siyah bir dizüstü bilgisayar prototipi olan CR-48’i sınırlı sayıda üretip, geri bildirim almak amacıyla gazetecilere ve blog yazarlarına göndermişti. Buradaki amaçları nihayetinde gerçek bir dizüstü bilgisayar şirketinin Chromebook üretmeye başlamasıydı. Bugün, bunlardan ilki olan Samsung 5 serisi, cep telefonu olan 500 dolar, yalnızca wi-fi olan 430 dolar olarak, piyasaya çıktı.
Peki bu Chromebook konsepti ne? Öncelikle şunu söyleyebiliriz, bugünlerde artık neredeyse her yerde internete girebiliyoruz. Google’ın ücretsiz online yazılımları, normal yazılımların yaptığı her şeyi yapabiliyor. Gmail ile e-postalara, Chrome ile internet tarayıcısına, GoogleTalk ile chat yapmaya, Picasa ile fotoğraflara, ayrıca metin işlemlere, elektronik çizelgelere ve Google Docs ile slayt şovlara ulaşılabiliyor.
CHROMEBOOK, HARD DİSKE İHTİYACI OLMAYAN BİR DİZÜSTÜ BİLGİSAYAR
Chromebook’ta içinde ekstra programlara ihtiyacı yok. Yani, Windows veya Mac OS X’e ihtiyacı yok. Bir masaüstüne, dosyalara veya klasörlere ihtiyacı tok. İhtiyacınız olan her şey online olarak mevcut, bu nedenle dizüstü bilgisayarın tek ihtiyacı olan bir internet tarayıcısı. Evet bu bilgisayarda ihtiyaç olunan tek şey internet bağlantısı. Bir bilgisayarda hard disk olmaması nasıl bir fikir ? Bunun anlamı taşınması gereken parçaların olmaması ve daha uzun ömürlü bataryaların olacağını gösteriyor. Bir şarjla 8.5 saat kullanım mümkün. Ayrıca sadece 1,5 kilogramlık, daha hafif bir ağırlığı var. Bu yazılımın olduğu Samsung’un, sadece 16-gigabyte’lık bir SSD sürücüsü var; bu da iPad veya iPhone’lardaki gibi, temelde yalnızca büyük bir hafıza çipi. Windows yok, yani bu da demek ? Virüsler ya da casus yazılımlar da yok. Seri numaraları, kopya koruması yok. İki yılda bir Microsoft’a upgrade amaçlı ödeme yapmak yok. Chromebook 10 saniyeden kısa bir sürede açılıyorken, iki dakika süren açma işlemlerine gerek yok.
BULUT BU BİLGİSAYARIN İÇİNDE
Dizüstü bilgisayarda depolanan dosyalar da mı yok? Yani Chromebook’unuzun çalınması veya kaybolması hiç önemli değil. Yedeklemek konusunda endişelenmenize gerek yok. Bir başka Chromebook’a girebilir ve tüm yazılım dünyanızı bıraktığınız gibi bulabilirsiniz. Samsung’un hafif bir MacBook’umsu hissiyat veriyor.Siyah plastik gövdesinin yuvarlanmış kenarları ve üstündeki beyaz ya da gümüş rengi paneliyle, kendisini görmeyi ve kullanmayı bir zevk haline getiriyor. Yazma hissiyatı ise tamamiyle harika. Bu dizüstü bilgisayarın saflığı ve sadeliği kesinlikle rahatlatıcı ve hiç yorucu değil. Adeta dokunmatik olmayan ve klavyesi olan bir iPad gibi. Samsung/Google bu cesur zarafet arayışında biraz fazla ileri bile gitmişler. En üstte bulunan işlev tuşları dizisinin yerinde parlaklık, hoparlör sesi ve internet tarayıcısı tuşları bulunuyor – geri, ileri, yenile, tam ekran, sonraki pencere gibi. Bunun yanı sıra ileri silme tuşu, fn tuşu, menü tuşu, print screen tuşu ve (doğal olarak) Windows tuşu da yok. Aslında Caps Lock tuşu bile yok. Google’ın insanların çok fazla kullandığını düşünmediği tuşları elemesi çok iyi, ama yine de Caps Lock da mı? Daha sonra ne gelecek, parantezler mi? Noktalı virgül mü? Q, Z ve X harfleri mi? Yine de ayarlar bölümünün derinliklerinde, büyüteç tuşunu ‘internet tarayıcısı için arama tuşu’ olarak tekrar düzenlemenin bir yolu var, böylece bu tuş caps lock fonksiyonu görüyor. İdeal çözüm böyle olsa bile ki zaten değil, bunu ancak şanslıysanız bulabiliyorsunuz. Samsung yazılı kullanma talimatlarında buna bir sayfa bile ayırmamış. Dizüstü bilgisayarın iki tane USB girişi, bir dahili kamerası, video çıkışı, hafıza kartı yeri ve kulaklık/mikrofon girişi bulunuyor. Ancak buna rağmen Bluetooth, Ethernet girişi, firewire portu veya DVD sürücüsü yok. Her şeyin tarayıcısında olup bittiği bir bilgisayarı kullanmak gerçekten çok tuhaf. Bilgisayara bir sabit sürücü veya bellek aygıtı taktığınızda bile içeriklerini bir tarayıcı penceresinde görüyorsunuz. Ayrıca tarayıcıdan hiçbir zaman tam olarak çıkamıyorsunuz veya tarayıcıyı küçültemiyorsunuz. İçgüdüsel olarak aksini arıyor bile olsanız, arkasında bir masaüstü yok.
CHROMEBOOK GERÇEK HAYATTA NE KADAR KULLANIŞLI?
Ama yine de bu paradigma kaymasına bir şans verelim. Google’ın bu yeni çıkan konsepti gerçek dünyada ne kadar iyi durumda acaba? İlk varsayım gittiğiniz her yerde online olunabileceğiydi. Bu çok kritik bir durum, çünkü online olmadığı zaman, Chromebook pek fazla şey yapamıyor. E-postalarınıza göz gezdiremiyor, belge veya kitapları okuyamıyor ya da müzik dinleyemiyorsunuz. Birkaç istisna hariç, Chromebook online olmadığı zamanlarda sadece 1,5 kiloluk bir kağıt ağırlığı. Öte yandan Google, bu yaz bir upgrade aracılığıyla en azından e-postaların okunabileceğini, takvimin ve Google Docs’un offline vaziyetteyken de görüntülenebileceğini ve zamanla, offline kullanımı sağlayan pek çok uygulamanın da çıkacağını söylüyor. Belki de Google’ın mühendislerinin de yaşadığı Silikon Vadisi’nde tüm hayatınızı internete bağlı olarak geçirebilirsiniz. Fakat gerçek dünyada, bu dizüstü bilgisayarı sadece kablosuz interneti olan bir yeri bulabildiğiniz ve maddi olarak karşılayabildiğiniz takdirde kullanabilirsiniz.
DİĞER PROGRAMLARI KULLANABİLİYOR MU?
Google’ın yazılımı temel olarak gereken işleri yapabiliyor. Öncelikle bir Google hesabınız olmadan Chromebook kullanamıyorsunuz. Ancak gerçek, marka isimli bir yazılım kullanmak isterseniz ne olacak? Örneğin Photoshop, Quicken, Skype, World of Warcraft, FileMaker veya Access gibi? iPad’inizi, iPhone’unuzu ya da iPod’unuzu iTunes’u yükleyemeden nasıl yedekleyecek veya senkronize edeceksiniz? Peki ya şirketinizin gerektirdiği özel uygulamalar ne olacak? Chrome piyasası 1000 tane Chrome programı önerebiliyor. Bunların çoğu aynı zamanda hafif, telefon türü programlar; hava durumu, spor sonuçları ve benzerleri gibi. Bunlar online olarak varolduğundan aslında tek kurduğunuz şey bir yer imi.
INTERNET GÜVENLİĞİ SORGULANIRKEN BENİM BİLGİLERİM NE OLACAK?
Bununla birlikte daha rahatsız edici bir başka sorun daha var. Fotoğraflarınızın bir bilgisayarda, elinizin altında olmayışı sizi huzursuz etmiyor mu? Yani ya internet çöküp de, hiçbir dosyanıza ulaşamazsanız? Dahası, Google Chrome’un işletim sisteminin olağanüstü güvenli olduğunu iddia ediyor. Ancak bugünlerde, her gün Sony, Citibank vb. gibi büyük bir şirkete bile hacker saldırının olduğu ve özel verilerimizin gittikçe artan bir bölümünün çalındığını duyuyoruz. Mart ayında birileri bir pazarlama şirketini hackleyerek Best Buy, Wal-Mart, TiVo, CapitalOne, Marriott, The College Board, Hilton, Ritz-Carlton, US Bank, Chase Bank, Kroger, Barclays ve pek çok başka şirketin adres listelerine erişmiş oldu. Yani bu bilgi ‘bulut’u, gerçekten de en özel ve en önemli dosyalarınızı depolamak isteyeceğiniz yer midir?
HARD DİSKSİZ HAYAT DAHA FAZLA HAYAT!
Gerçek şu ki, Samsung’un her şeyi bu kadar indirgediği göz önünde bulundurulursa, ürünün neden bu kadar büyük, ağır ve pahalı olduğunu merak etmek çok doğal. Aynı fiyat, ağırlık ve boyutlarda tamamen gelişmiş pek çok Windows dizüstü bilgisayarı bulabilirsiniz. Google’ın bu deneyimini gerçekten geleceğin “bulut” fikrine çok erken atılmış bir adım mı? Bugün için bize çok zor ve kullanışsız gelen aykırılıklarla dolu pekçok yenilik aslında geleceğin öncüsü olmaya aday. Bu sebeple Chromebook’un harddisc’siz hayat daha fazla hayat.
ERTAN TURHAN
Istanbul