Cemil Özyurt - Amerika'daki Türklerle ilgili en son bilgileri içeren istatistikleri hayli enteresan verilere sahip. 2009-2011 American Community Survey ve 2011 Yearbook of Immigration Statistics verilerinden elde edilen verilere göre ABD'deki Türk sayısı 192 bin 416. Bunların 28 bin 967'si New York'ta, 22 bin 476'sı California'da yaşıyor. ABD'deki Türklerin yüzde 45'i Amerika doğumlu, ABD dışında doğanların (105,858) yüzde 42'si Amerikan vatandaşlığına geçmiş durumda. Evde Türkçe konuşulma oranı yüzde 63. Türklerin yüzde 42.6'sı lisans ve lisansüstü bir dereceye sahip. Yüzde 17.3'ünün sağlık sigortası bulunmuyor. Ortalama 57 bin dolar gelire sahipler. Bir Amerikalı'nın ortalama geliri 50 bin 54 dolarken, Amerikalı Türkler, ülkedeki Amerikalılar'dan daha yüksek gelir ortalamasına sahip. 2011 verilerine göre Türklerin işsizlik oranı yüzde 6.2, ABD ortalaması ise yüzde 9 civarında.
Ülkedeki göç tarihini ve istatistiklerini gözler önüne seren verilere göre ise 1820'den 2011'e dek 191 yılda ABD'de oturum hakkı alan Türk sayısı 516 bin 602. En fazla oturum izni ise 1910-1919 yılları arasında verildi. Osmanlı topraklarından gelen tam 160 bin 717 kişi 1910-1919 arası oturum izni aldı. Sayının fazla olmasında Trablusgarp, Balkan ve 1. Dünya Savaşı'nın ardı ardına gelmesi büyük etken oldu. Bir önceki 10 yılda, yani 1900-1909 yılları arasında da 127 bin 999 kişi Osmanlı topraklarından gelip ABD'de oturum hakkına kavuştu. Bu dönemde ise 1905'de Edirne'de çıkan büyük yangın, Türkiye'deki azınlıkların da askere alınmasının zorunlu hale getirilmesi göçmen sayısındaki artışın sebepleriydi. Özellikle Edirne, Lüleburgaz, Kırklareli, Marmara Adası'ndan binlerce Sefarad bu dönemde ABD'ye göç etti.
1900-1919 yıllarını kapsayan 20 yıllık dönemde Osmanlı topraklarındaki savaşlar, açlık, ekonomik zorluklar 288 bin 716 Osmanlı vatandaşının ABD'de yasal oturum hakkına kavuşmasına vesile oldu. O dönem gelenlerin büyük kısmını Boston, Philadelphia, New York, Detroit gibi sanayi şehirlerine çalışmaya gelenler oluşturuyordu. 2002-2011 yıllarını kapsayan son 10 yıllık dönemde ise ABD'de oturum hakkı alan T.C. vatandaşı sayısı 40 bin 273 kişi oldu.
İltica başvurularında ABD, Türkiye doğumlular için iyi bir seçenek değil. Nitekim 2002-2011 arasında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olup da ABD'ye sığınma talebi kabul edilen kişi sayısı sadece 516 oldu. ABD'de lobinin en önemli silahlarından biri olan oy sahibi olmak ise vatandaşlıkla mümkün. Yine aynı dönemde ABD vatandaşlığı alan Türklerin sayısı 26,302. Sadece 2012 yılında 3 bin 329 Türk vatandaşı Amerikan vatandaşı olurken, yine aynı zaman diliminde Türki cumhuriyetlerden ve Türkiye'nin ilişkilerinin güçlü olduğu Bosna Hersek, Arnavutluk, Makedonya, Irak gibi ülkelerden 167,083 kişi Amerika vatandaşlığını seçti. 2003-2012 yılları arasında 9,369 Azerbaycanlı, 65,683 Bosna Hersekli, 35,613 Arnavut, 3,023 Kırgız, 903 Türkmen ve 17,157 Özbek Amerika Birleşik Devletleri vatandaşlığına geçti.
ABD'ye 2002-2011 yılları arasında Türkiye'den gelip geçerli bir vize ile giriş yapanların toplamı ise 1 milyon 281 bin 693 kişiye ulaştı. Son 10 yılda ABD'ye gelen Türk sayısı düzenli olarak artış gösterdiği gözlenirken 2010'da 148 bin 97 kişi, 2011'de 167 bin 767 kişi ülkeye vizeyle giriş yaptı.
2011 yılında ABD'ye giriş yapan 167 bin 767 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşından, 32 bin 60'ı öğrenci ve değişim ziyaretçisi, 8 bin 818'i çalışma iznine sahip kişiler ve aileleri, 4 bin 314'ü diplomat veya temsilci, 2 bin 173'i diğer vize türlerine sahipti. Özellikle son yıllarda Work & Travel programı kapsamında J1 vize türü giriş yapanların saysısının artışında ciddi artış oldu.
10 yıllık süreçte, suça karıştığı için tutuklanan T.C. Vatandaşı sayısı 2 bin 753. Aynı sürede sınır kapılarından geri çevrilen sayısı ise 7 bin 828 kişi. Bin 565 kişi ise suça karıştığı gerekçesiyle sınır dışı edildi.
İŞTE SATIR BAŞLARI İLE AMERİKA'DA TÜRK NÜFUSUNUN ÖZELLİKLERİ
Toplam Nüfus: 192,416
New York: 28,967
California: 22,476
DOĞUM YERİ
ABD Genelindeki Türklerin yüzde 45'i Amerika doğumlu, yüzde 55'i ABD dışı.
New York'ta yaşayanların yüzde 44'ü, California'daki Türklerin yüzde 49'u ABD doğumlu.
VATANDAŞLIK DURUMU
ABD'deki Türklerin ABD dışında doğan 105,858 kişinin yüzde 42'si Amerikan vatandaşı.
ABD dışında doğan 16 bin 580 New Yorklu Türk'ün yüzde 40'ı, yine ABD dışında doğan 11 bin 512 Californialı Türk'ün yüzde 51'u Amerikan vatandaşı.
EVDE KONUŞULAN DİL
Amerikalı Türklerin evlerinde Türkçe konuşulma oranı Amerika genelinde yüzde 63, New York'ta bu oran yüzde 66, California'da yüzde 55.
OKULA KAYIT
ABD Geneli CA NY
3 Yaş ve Üstü Türk Nüfusu 60,561 6,229 8,322
Kolej ve Lisanüstü Okul %42.6 %50.3 %41.8
Lise (9.-12. sınıf) %14.2 %12.9 %16.2
İlkokul (1.-8. sınıf) %33.6 %31.3 %34.1
Anaokulu %3.8 %3.1 %2.5
Okul öncesi, Kreş %5.7 %2.5 %5.3
EĞİTİMDE BAŞARI DURUMU ABD Geneli CA NY
25 yaş ve üzeri nüfus 126,127 16,125 19,924
Lisanüstü veya profesyonel derece %25.7 %25.9 %23.2
Lisans %26.7 %33.4 %27.3
Üniversiteli Ancak Derece Yok %19.2 %18.4 %16.6
Lise mezunu %18.2 %13 %19.6
Lise mezuniyetinden daha düşük %10.2 %9.3 %13.3
SAĞLIK SİGORTASI
ABD genelinde sağlık sigortası olmayan %17.3
New York'ta sağlık sigortası olmayan %18.5
California'da sağlık sigortası olmayan %12.1
ORTALAMA HANE GELİRİ
New York - $60,071
California - $68,071
ABD Genelinde Türkler - $57,302
İŞSİZLİK ORANI
New York - %5.1
California - %6
ABD - %6.2
Son 12 Ayda Geliri Fakirlik Sınırı Altında Olan Türkler
NY %32.7 - Bayan ev halkı, kocası olmayan ve 18 yaş altı çocuk sahibi
NY %13.5 - 18 yaş altı çocuk sahibi aileler
CA %6.2 - 18 yaş altı çocuk sahibi aileler
ABD - %29.1 - Bayan ev halkı, kocası olmayan ve 18 yaş altı çocuk sahibi
ABD - %11.6 - 18 yaş altı çocuk sahibi aileler
Kaynak: Amerikan İstatistik Bürosu New York Data Dağılım Uzmanı Brunie Sanchez, 2009-2011 American Community Survey.
2011 GÖÇMEN İSTATİSTİKLERİ YILLIĞI
OTURUM İZNİNE SAHİP (PERMANENT RESIDENT) TÜRK NÜFUSU (1820-2011)
1820-1829 19
1830-1839 8
1840-1849 45
1850-1859 94
1860-1869 129
1870-1879 382
1880-1889 2,478
1890-1899 27,510
1900-1909 127,999
1910-1919 160,717
1920-1929 40,374
1930-1939 1,314
1940-1949 754
1950-1959 2,980
1960-1969 9,464
1970-1979 12,209
1980-1989 19,208
1990-1999 38,687
2000-1909 48,394
2010 7,435
2011 9,040
Toplam 516,602
ABD'DE SON 10 YILDA OTURUM İZNİ ALAN T.C. VATANDAŞ SAYISI
2002 - 3,375
2003 - 3,029
2004 - 3,835
2005 - 4,614
2006 - 4,941
2007 - 4,425
2008 - 4,210
2009 - 4,958
2010 - 4,483
2011 - 4,403
Toplam 40,273
2011'DE OTURUM İZNİ ALANLARIN DAĞILIMI (TÜRKİYE DOĞUMLULAR)
Toplam 4,403
Aile sponsorluğu ile oturum izni alanlar 199
İşveren sponsorluğuyla 1,093
ABD Vatandaşı akraba yoluyla 2,015
Green Card Çekilişi lie 914
İltica yolu ile 165
Diğer 14
2011'DE OTURUM İZNİ ALANLARIN DAĞILIMI (SON İKAMET ETTİĞİ ÜLKE TÜRKİYE OLANLARA GÖRE)
Toplam 9,040
Aile sponsorluğu ile oturum izni alanlar 205
İşveren sponsorluğuyla 1,066
ABD Vatandaşı akraba yoluyla 2,006
Green Card Çekilişi lie 908
İltica yolu ile 4,839
Diğer 16
İLTİCASI DİREKT ONAYLANANLAR
2002 - 71
2003 - 33
2004 - 24
2005 - 16
2006 - 9
2007 - 16
2008 - 34
2009 - 25
2010 - 48
2011 - 31
Toplam - 307
TUTUKLANAN T.C. VATANDAŞI SAYISI (2002-2011)
2002 280
2003 215
2004 232
2005 392
2006 248
2007 221
2008 310
2009 314
2010 320
2011 221
Toplam 2753
GÖÇMEN OLMAYAN VİZELERLE ÜLKEYE KABUL EDİLEN T.C. VATANDAŞ SAYISI
2002 101,804
2003 104,439
2004 106,341
2005 116,470
2006 121,157
2007 132,942
2008 147,837
2009 134,839
2010 148,097
2011 167,767
Toplam 1,281,693
AMERİKAN VATANDAŞI OLAN T.C. VATANDAŞ SAYISI
2002 1,924
2003 1,724
2004 1,964
2005 2,231
2006 2,742
2007 2,009
2008 2,771
2009 3,219
2010 3,213
2011 3,100
Toplam 24,897
GÖÇ OLMAYAN VİZELERE SAHİP T.C. VATANDAŞLARININ VİZE DAĞILIMI (2011)
Toplam 167,767
Turist Vizesi 119,637
Öğrenci ve Değişim Ziyaretçileri 32,060
Geçici Çalışan İznine Sahipler ve Aileleri 8,818
Diplomat ve diğer temsilciler 4,314
Diğer 2,173
ÇALIŞMA VİZE SAHİPLERİNİN DAĞILIMI (2011)
Toplam 8,818
H1B 4,739
H2B, H2R 25
O1, O2 197
P1, P3 74
L1 647
E1, E3 1,431
Diğer 1,705
SABIKASI NEDENİYLE SINIR DIŞI EDİLEN
2002 135
2003 156
2004 149
2005 184
2006 158
2007 155
2008 183
2009 149
2010 178
2011 118
Kaynak: 2011 Yearbook of Immigration Statistics
