Rochelle Park, New Jersey’de Harley Davidson mağazasını yanında her daim önünde polis arabalarını görebileceğiniz bir saat ve mücevher mağazası var. ‘’Acaba bir olay mı oldu?’’ diye sormadan kendinizi alamazsınız. Yerel kasabanın polisleri, State polisleri, şerif, first responderların araçlarının biri girerken diğeri ayrılır. Aslında suçla ilgili bir durum söz konusu değil. Sait Dar ve oğulları Erol (Adam) ve İlyas (Eli) tarafından işletilen saat ve mücevher dükkânı Eli Adams Jewelers, Amerika’da polislere en fazla saat satan dükkân. Peki polisler Eli Adams’tan saat almayı neden tercih ediyor? Mağaza aralarında Citizen, Seiko, Movado, Invicta gibi sekiz farklı saatin bayilsi. Citizen ile yapılan iş birliği ile polislere yönelik olarak üretilen saatler, engraving yapılarak şahsa özel hale getiriliyor. Ayrıca polis departmanlarının bastırdığı özel kartlar, badge’ler, coin’ler Eli Adams tarafından yapılıyor. Eli Adams yılda 20 binden fazla Citizen marka saat satarak, Amerika’nın en büyük mağaza zincirlerinden Macys’den bile daha fazla satış yapıyor. New Jersey’nin pek çok county’sinin polis departmanlarının yanı sıra, Los Angeles Polis Departmanı, New York ve New Jersey liman, hava limanı köprülerini işleten Port Authority, gibi pek çok kurumla anlaşması olan Eli Adams bu kurumların bünyesinde görev yapan tüm polislerin saat, badge, özel coin gibi ihtiyaçlarını karşılıyor. Citizen’le birlikte geliştirdiği özel saat 700’ün üzerinde kuruma satılıyor.
Sait Dar ve oğulları Erol ve İlyas, yatırım amaçlı 2009 yılında Rochelle Park, NJ’de üç katlı ofis binasını aldığında semtte herhangi bir mücevher satıcısı yoktu. Binanın perakende satış yapan dükkân olarak kullanılması izni de yoktu. 80 yıldır bu izni alabilen de olmamıştı. Mücevher dükkânı ile çevrenin müşteri kimliğini değiştirecek olması etkili oldu. Belediyeden izni almayı başardı. Tesadüf karşısındaki benzin istasyonun sahibi de Kınalı Ada’dan çocukluk arkadaşı Sevan’ın çıktı.
Binadaki 11 kiracıyı binada tutmak için çaba harcadılar. Ancak binayı satan kişinin yaptığı hileli kira sözleşmeleri nedeniyle 6 ay sonra kiracılar binayı boşalttı. Binanın satış işlerini aceleye getirmeye çalışan satıcının ısrarının nedeni bir süre sonra ortaya çıktı. Binanın en üst katını komple kiralayan şirket FBI soruşturmasındaydı. FBI binanın en üst katına 6 ay boyunca giriş çıkışları yasakladı. Erol, hâkime mektup yazıp mağduriyetini anlatarak ödenmeyen kiraları alabildi.
Erol, hem mücevhercilere toptan hem de eBay üzerinden Paramus’taki evlerinin bodrum katından 2007 yılından itibaren saat satıyordu. New Caledonia adında bir ülkede dahil olmak üzere onlarca farklı ülkeye saat ihraç ediyordu. Daha fazla saate ihtiyacı vardı. Bodrum katta çalıştığı için saat markalarını ikna etmekte zorlanıyordu. ‘’Bir dükkanım olursa, günlük müşteri trafiği olmasa da online işlerimi organize ederim’ diye düşündü. Babası Erol’un perakende satış dükkânı açmasına razı olmadı. Caddede yaya trafiği yoktu. Ana yollardan birinin üzerinde değildi. Birkaç mil uzaklıkta Route 4 ve Route 17 üzerinde pek çok mücevher mağazası faaliyet gösteriyordu ama Rochelle Park’ta mücevher mağazası yoktu. Babası, ‘’Git başka işleyen bir dükkân al. Parasını da ben vereceğim. Burada başarısız olup üzülmeni istemem,’’ diye ısrarcı oldu. Erol, online satış gücüne güvenerek kirasını ödemek şartıyla 1 Ocak 2010’da Eli Adams Jewelers‘ı açtı. İlk altı ay dükkâna tek tük müşteri geliyordu. ‘’Babam haklıydı, dükkânı açmasa mıydım?’’ diye düşündü.
Dükkandaki satış sıçraması yerel polis departmanları ile ilişkiyi güçlendirmeye başlamasıyla oldu. Polislere özel saatler, kartlar, coinler satmaya başladı. Citizen ile özel bir anlaşma yapıp First Responder serisi saatler ürettirdi. Erol ve İlyas kardeşler geliştirdikleri unique projeler sayesinde Citizen’in dünya genelinde hiçbir bayisi ile yapmadığı özel anlaşmalar yapma imkânı buldu.
Eli Adams, yılda 40’a yakın etkinlikte sponsor olarak yer alıyor. Polis teşkilatlarının düzenledikleri yardım gecelerine destek veriyor. Erol, polislerin yaptıkları işe büyük saygı duyduğunu söylüyor. ‘’Başkasının güvenliği için kendi hayatını ortaya koyan insanlar. Yaptıkları iş büyük bir fedakârlık. Biz de işletme olarak her türlü etkinlikte onlara destek olmaya gayret ediyoruz,’’ diyor.
NİŞANTAŞI’NDAN ROCHELLE PARK’A
1951’de dünyaya gelen Sait Dar’ın babası, Mardin’in Midyat ilçesinde kumaş işiyle uğraşıyordu. Aile 1964 yılında İstanbul’a göç etti. Sait Dar, İstanbul’a geldiklerinde Nur-i Osmaniye kuyumcular çarşısında 5 yıl mücevher atölyesinde çalıştı. Kendi atölyesini açtı.
Sait Dar, tüm Süryani tanıdıkların aksine Kapalıçarşı yerine İstanbul’un bir başka gözde semti Nişantaşı’nda Aralık 1969’ta Lulu isminde mücevher dükkânı açtı. ‘’Kapalıçarşı’dan nefret ediyordum. Çok iyi modelistim. Atölyede üretim yaptığım dönemlerde sattığım malların parasını almak için adeta yalvarıyordum. Bu bende Kapalıçarşı’ya karşı bir antipati yarattı. Dükkanımı da Nişantaşı’nda açtım.’’
1981 yılında evlendi. Türk sosyetesinin tanınmış isimleri müşterileri oldu. 3x4 metre büyüklüğündeki dükkânda kardeşi ile 2001 yılına kadar çalıştı. Babası 1990 yılında 71 yaşında vefat etti. 1985 yılına kadar da kumaş işine devam etti. Osmanbey’de yaşayan ailedeki iki kız, iki erkek dört kardeş hepsi mücevher işindeydi. Kız kardeşi de Kanada’da ünlü kuyumcu oldu.
Oğlu Erol, Işık Üniversitesi’nde ikinci sınıf öğrencisiyken bir gün okuldan bir profesörü okula davet etti. Profesör, Dar ailesinin hayatının akışını değiştirecek bir öneri sundu: ‘’Erol çok aktif bir çocuk. Bu çocuğun burada kalmasını istemiyorum eğitimini yurt dışında sürdürmesi lazım dedi. Ben yardımcı olacağım.’’ Erol, Computer science ve business administration birlikte okuyordu.
Baba Dar, kardeşiyle 40 yıllık ortaklığı bitirip çocuklarının eğitimi için Amerika’ya gelme kararını aldı. Erol, öğrenci vizesini aldı. Ailece, Sait Dar’ın New Jersey’de yaşayan Gabriel & Co markasının sahibi yeğeninin yanına geldiler. Cliffside Park’ta ev kiraladılar. Bir taraftan sürekli iş bakarken de boş durmamak için de 9 ay kadar Manhattan’daki Gabriel & Co şirketinde çalıştı. 40 yıl yoğun çalışma temposunun ardından Amerika’ya geldikten sonra 2,5 yıl işsiz kaldı.
Bir arkadaşıyla Elizabeth, New Jersey’deki Jersey Garden Mall’da Nisan 2004’te gezerken arkadaşının tanıdığı birinin zincir satan kuyumcu dükkânı satışa çıkardığını gördü. Ayak üstü pazarlık yaptılar. Arkadaşının da 10 bin dolarlık desteği ile toplam 50 bin dolara dükkânı devraldılar. Daha önce hiç saat satmadığı için dükkânda satılan saatleri almak istemedi ama ısrar sonucu aldı. Dükkânın ismini de Oscar koydu. Erol, Oscar’da babası ve kardeşi ile 2008’e kadar çalıştı. Sonra tamamen kendi online saat satış işine yoğunlaştı. Baba Sait Dar ve İlyas 2015 yılında Oscar’ı devretti. Erol, ‘’2014’e geldiğimizde artık müşteriler kapıda kuyrukta oluyordu. Ben tek yetişemiyordum. Babam ve kardeşimle konuştum. Oscar’ın kirası 10 bin doları bulmuştu. Mall içinde askeri bir kamp gibi pek çok yasakla mücadele edip iş yapmaya çalışıyorduk. Oscar’ı devrettik onlar da burada başladılar,’’ diyor. Eli Adams TV ve billboard reklamlarına da 2014 yılında başladı. Eyalet genelinde tanınırlığı arttı. Erol, ‘’Bizim başarımızın temeli off-road olmamız veya tek başına dükkân olmamız değil. Daha çok toplumun içine girip onları ürünlerimizi hizmetlerimizi tanıtmaktı,’’ diyor. (Fotoğraflar: Koray Kasap)
