Cemil Özyurt - Tarkan V. Gürkan, 1994’te Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldu. Okuldaki bir hocasının tavsiyesi ile Amerika’da master yapmaya karar verdi. Dartmouth College
ve Yale’den kabul aldı. Dartmouth’ta gitmeye karar verdi. Okuduğu yıllarda okulun kafeteryasında ve bilgisayar odalarının güvenliğini sağlayan birimde çalıştı. Babası İTÜ’de hocaydı. Annesi de İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde çalışıyordu. Maddi imkanı yoktu. Master’a kabul edildiğinde arabasını sattı. 1990-92 yılları arasında Türkiye otomotiv sanayinin duayenlerinden İnan Kıraç’ın yanında çalıştı. 15 kişilik özel bir ekip Kıraç çiftinin gelecekte şirketlerde görevlendirmek için özel olarak seçtiği gençlerden oluşuyordu. Koç Holding’in otomotiv sektöründeki strajesine katkı sağlıyorlardı.
Master’a gelmek isteyince, katkı sağlaması için İnan Kıraç’a başvurdu. O da parayı okuduktan sonra başka bir öğrencinin bursunu ödemesi karşılığında verdi. Gürkan, söz verdiği gibi kendi okulu bitip çalışmaya başladıktan sonra California State University’de okuyan bir başka Türk öğrencinin okul parasını ödedi.
Okul döneminde Connecticutt’taki Sikorsky helikopter şirketinde staj yaptı. İkinci sınıftan itibaren de iş bakmaya başladı. Okuduğu Dartmouth College mezunu Pepsi’nin ikinci adamı bir gün okula konferansa geldi. Okulda kendisiyle tanıştı. Sonra da iş için Pepsi’ye başvurdu. 1994’te Pepsi Co’daki ilk serüveni uluslararası planlama bölümünde başladı.
M & A ile ilgili okuduğu bir kitap nedeniyle de şirkette daha sonra M&A bölümüne girdi. İçeçek sektörü ile ilgili analizler yaptı. Çin, Hindistan, Latin Amerika, Almanya’da pazar araştırmaları yaptı. 1994-96 yılları arasında analist olarak Pepsi Co.’nun M&A bölümünde çalıştı.
‘’Almanya’da Pepsi Co.’nun o yıllarda durumu iyi değildi. Orda yerel bir ortak buldum ve kısa zamanda iş düzeldi. Almanya’daki o başarım, Pepsi’nin şu anki CEO’su Indra Nooyi’yla tanışmamı da sağladı. Nooyi o dönem strateji bölümünün başındaydı.’’
Gürkan, Pepsi Co.’dan sonra 1996-2000 yıllar arasında Chips Ahoy!, Belvita, Oreos, Ritz Crackers gibi markaların da sahibi olan ve Amerika’nın en büyük büsküvi firmalarından Nabisco’da yine M&A bölümünde çalıştı. Çin, Güney Afrika, Venezüella ve Arjantin’de Nabisco için şirket almaları ve ortaklıklar geliştirdi. İngiltere’nin tanınmış markası United Biscuits’i çalıştığı Nabisco bünyesine kattı. United Biscuits son olarak Kasım 2014’te Yıldız Holding tarafından satın alındı. Nabisco’nun Kraft’ın kardeş şirketi Philip Morris tarafından Haziran 2000’de 14.9 milyar dolara satın alınmasında aktif rol oynadı.
United Biscuits’in satış sürecinde danışman bankalardan biri de Lehman Brothers’dı. Bankadakilerle olan tanışıklığı Gürkan’ı Nabisco’dan Lehman Brothers’a transferine vesile oldu. Bankanın gıda ve içecek sektöründeki satın alma ve şirket evliliklerine imkan sağlayan biriminde görev aldı. Unilever, Kraft, Danone gibi dev şirket için şirket alımlarında görev aldı. Hatta Chobani’nin kurucusu Hamdi Ulukaya’nın New Berlin, NY’taki Kraft’tan kalan eski yoğurt fabrikasının Kraft için satış işleminde görev aldı.
Lehman Brothers 2008 finansal krizinden sonra batınca, Gürkan bu bez bir başka dev şirketin, 1869 yılında kurulan Campell Soup’un satın alma bölümünde görev aldı.
2010 yılında Pepsi’ye SVP Corporate Mergers & Acquisitions ünvanı ile geri dönerken de teklifi CEO Nooyi’den aldı. Gürkan’ın Pepsi’de imza attığı ilk büyük satın almalardan biri Rusya’nın bir numaralı süt ve süt mamülleri şirketi Wimm-bill-dann oldu. 2.5 milyar dolara mal olan şirket halen Pepsi Co. bünyesinde faaliyet gösteriyor.
Pepsi Co.’daki kariyerinde 60’a yalın satın almada görev alan Gürkan, kariyeri boyunca yaklaşık 20 milyar dolarlık şirket alımı gerçekleştirdi.
Gürkan, son olarak ABD yoğurt devi Chobani’yi satın almak için yoğun mesai harcadı. Coca Cola’nın CEO’su Muhtar Kent ile Pepsi Co.’dan Tarkan Gürkan, bir Türk girişimcinin markası için yarıştı. Ancak Chobani, her iki teklifi de red etti.
Pepsi ile Coca Cola rekabetini, ‘’Fenerbahçe ve Galatasaray gibiyiz,’’ diye özetleyen Gürkan, ‘’Eğer bir şirketle Coca Cola ilgileniyorsa, biz de bakarız bu şirket ne yapıyor diye’’ şeklinde konuşuyor.
Türkiye’den gelen markalarla da zaman zaman görüştüklerini kaydeden Gürkan, satın almada öncelikli kriterlerinin ‘gelecek vaad eden bir ürün mü ve trende uygun ürünler mi?’’ konusuna baktıklarının altını çiziyor.
Evli ve iki erkek çocuk babası olan Gürkan, evde gazlı içecek tüketmediklerini söylüyor. (Foto: Cemil Özyurt)
Kaynak: TURKOFAMERICA, Volume: 17, Sayı: 44
