Fairfax, VA - Las Vegas’taki devasa büyüklükteki Bellagio, Caesars veya Mandalaybay, Chicago’daki Four Seasons Hotel, New York’taki Trump International, Washington D.C.’deki Ritz Carlton Hotel... Hepsinin de ortak bir yönü var. Hepsi göz kamaştırıcı güzellikte traverten ve mermerlerle kaplı. Ve tüm bu projelerin yer ve duvar kaplamalarında Virginia merkezli Marble Systems, Inc.’in imzası var.
Dünya doğaltaş rezervlerinin yüzde 40’ına sahip olan Türkiye’den çıkarılan taşlar 21. yüzyıl da olduğu kadar tarihte de önemliydi. Nitekim dünyanın yedi harikasından ikisi -Efes Tapınağı ve Halikarnas Molesyumu- Türkiye’den çıkarılan doğal taşlarla inşaa edildi.
ABD yıllık yaklaşık 400 milyon dolara yakın mermer ve granit ithal ederken, ülkenin en büyük tedarikçilerinden biri Türkiye. ABD’deki pazarı yüzde 38 civarında.
1982 yılında Münir Turunç tarafından kurulan ve bugün ABD’deki en büyük Türk mermer ve traverten şirketi olan Marble Systems, Virginia, Florida, California ve New York eyaletlerinde showroom ve dağıtım merkezleri ile faaliyetlerini yürütüyor.
Türkiye’nin yanı sıra Brezilya, İtalya, Hindistan gibi ülkelerden ithal ettiği traverten, granit, onxy, mermer ve kireç taşı gibi ürünleri ile Virginia-Washington D.C.-Maryland bölgesinin pazar lideri olan Marble Systems, 200 kişiye istihdam sağlıyor. Her ay mermer ve traverten karışık 180 konteyner mal getiren şirketin, aylık 700-800 bin sq feet (65-75 bin m2) satış bir hacmine sahip. İthal edilen malların yüzde 55’ini Türkiye’deki üretim tesislerinden getiren Marble Systems, 18 ayrı ocağa sahip. Virginia’daki showroom’unun büyüklüğü 40,000 sq. (yaklaşık 4.000 metrekare)
Marble Systems’in ABD operasyonu Münir Turunç ve Zühtü Akyatan tarafından yürütülüyor. ABD’ye okumaya gelen Münir Turunç, lisans eğitimini South Western Louisiana Üniversitesi’nde tamamladıktan sonra George Washington Üniversitesi’nde uluslararası ilişkiler üzerine master yaptı.
Mermer ve travertini ile ünlü Afyon’da akaryakıt, inşaat ve bütan gaz alanlarında iş yapan baba İsmail Turunç’un akaryakıt istasyonunda bulunan araç tamir bakım bölümünü mermer fabrikasına dönüştürerek doğaltaş sektörüne girmesi, oğlunu da bu sektöre yönlendirdi.
Münir Turunç, Marble Systems’in temellerini Virginia’da 1982 yılında attı. İki şirketin de büyümesi birbirine paralel gelişti. Tureks’in Türkiye operasyonu başında Münir Turunç’un kardeşi Osman Turunç bulunuyor. Baba İsmail Turunç ise onursal yönetim kurulu başkanı.
İhracat hamlesini 1980’li yılların ikinci yarısında gerçekleştiren Türk şirketler içinde Tureks ayrı bir öneme sahip. İnce seramiği dünyaya tanıtan ve enine traverten kesim tekniğini ilk kullanan şirketlerden biri olan Tureks, “Antiqued Stone” travertini ilk üreten ve teknolojisinin patentine sahip.
PAZARIN İLKLERİNDEN
Turunç’un iş hayatında en büyük desteği, aynı zamanda kayınbiraderi olan Zühtü Akyatan’ın şirkete 1987’de işe başlaması ile aldı. Akyatan, Los Angeles, The University of California’da master’ını tamamladıktan sonra Marble Systems’e katıldığında, şirkette çalışan sayısı 12’ydi. 1987 yılında Türkiye’de ilk ocak alındı. Halen ağırlıklı olarak Denzili ve Bursa olmak üzere 18 ocak, Marble Systems’e mal gönderiyor. 1990’da California’ya açılan şirket, Türk mermerini bir Türk şirket aracılığı ile Amerikalı tüketicilerle tanıştıran ilk firmalardan biri oldu.
Marble Systems pazarda yakaladığı farklılık büyümesinde etkili faktörlerden biri oldu. 1982-89 yılları arasında satış grafiğini sürekli yükselten şirket, 1989-93 arası düşüş yaşadı. Fayansın önemini kaybetmesiyle satışların düşmesi Marble Systems’i farklı bir alana itti. Lavabo ve mutfaklarda kullanılan plaka ürün pazarlamasına giren şirket, büyümesini hızlandırdı. 1994 yılında pazarda ilk plaka halinde ürün satan şirket oldu. Florida ve New York şubeleri de 2000 yılında açıldı, o yıl çalışan sayısı 70’e ulaştı.
Akyatan, sadece Türkiye’den getirilen ürünlerin yılda 10 milyon sq feet (929, 030 m2) hacme sahip olduğunu söylüyor. Mermer, traverten ve kireç taşı Türkiye ve İtalya’dan, granit ise genelde Brezilya ve Hindistan’da getirdiklerini kaydeden Akyatan, 2000 yılından beri yılda yüzde 12 büyüdüklerini vurguluyor.
Şirketin büyümesinde ürün çeşidi, tedarik ve kalitenin yanı sıra disiplin ve çalışkanlık da önemli bir faktör. Virginia ve çevre eyaletlerde iş yapan irili ufaklı pek çok Türk şirketi de mallarını Marble Systems’den alıyor. Bölgede mermer ve granit işiyle uğraşan genç girişimcilerden İrfan Şimşek, yöneticilerinin mütevazi ve yardımsever oluşlarına dikkat çekiyor. “Ben bu ABD’de ve bu sektörde yeniyim. Büyüğünden küçüğüne her şirketle aynı profesyonellikte ilgileniyorlar. Büyüklükleri oranında da mütevaziler,” diyor.
MARBLE SYSTEMS ÜRÜNLERİNİN KULLANILDIĞI BAZI PROJELER
Bellagio Hotel, Las Vegas, NE
Hyatt Regency, Washington, D.C.
Marriot Hotel, Key West, FL
Millennium Hotel, Boston, MA
Ritz Carlton, Washington, DC
Trump International, New York, NY
US Post Office Building, Washington, DC
Mandalaybay, Las Vegas, NE
The Palm, Turks & Caicos
Somerset, Turks & Caicos
Caesars, Las Vegas, NE
Four Seasons, Chicago, IL
Caribe Hilton, Puerto Rico
The Crane, Barbados
Madison Hotel, Washington, DC
University of Kuwait, Kuwait.